W większości krajów Europy obserwuje się spadek umieralności na raka płuca wśród kobiet. Jedynie w trzech państwach, w tym w Danii, na Węgrzech i w Polsce odnotowujemy wzrost śmiertelności spowodowanej przez ten rodzaj nowotworu.

Jak pokazują statystyki, rak płuca zabija więcej pań niż rak piersi czy rak szyjki macicy. Główną przyczyną jest palenie papierosów, a także wdychanie zanieczyszczonego powietrza i czynniki genetyczne.

Na te objawy uważaj

Początkowe objawy raka płuca są niezauważalne, dlatego lekarzom udaje się uratować jedynie 10 do 15% ogółu chorych. – Często nie zdajemy sobie sprawy, że nowotwory płuca, w pierwszym okresie rozwoju nie dają żadnych objawów. Choroba rozwija się w miąższu płucnym, który nie ma zakończeń nerwowych. Ból pojawia się dopiero w momencie ucisku na żebra lub inne unerwione okolice - mówi Martyna Niewójt z kampanii Rakoobrona, mającej na celu edukację z zakresu profilaktyki onkologicznej.

Podstawowy sygnał ostrzegawczy stanowi kaszel, a ten – szczególnie wśród palaczy – jest często lekceważony. Rzeczywiście alarmujące krwioplucie, bóle w klatce piersiowej, chrypka, duszność, chudnięcie, osłabienie, stany podgorączkowe, pojawiają się w momencie zaawansowanej choroby, a wtedy jest już za późno.

Jak dotąd nie wdrożono na świecie jednolitej, skutecznej metody profilaktyki wtórnej. Nadzieję budzi niskodawkowa tomografia komputerowa klatki piersiowej, stosowana wobec osób będących w grupie wysokiego ryzyka. Nie jest to jednak metoda refundowana w Polsce. Ponadto szacuje się, że zmniejsza ona umieralność na raka płuca jedynie o około 20%. Podstawą skutecznego zapobiegania rakowi płuca jest profilaktyka pierwotna, czyli zaniechanie palenia tytoniu jako czynnika wybitnie kancerogennego.

Papierosy zabijają kobiety

Papieros zawiera około czterech tysięcy toksycznych związków, fizycznych i chemicznych, w tym kilkanaście o wyraźnie zdefiniowanym działaniu rakotwórczym. Wypalenie 20 papierosów dziennie 20-25-krotnie zwiększa ryzyko powstania raka płuca. Dlaczego więc tak chętnie po nie sięgamy?

Tytoń zawiera substancje euforyzujące, które dają wrażenie chwilowego szczęścia. Takiemu uczuciu towarzyszy wiele negatywnych następstw - bóle głowy, nudności, mniejszy apetyt, gorsze poczucie smaku, obniżone zdolności seksualne. Wiek rozpoczęcia palenia tytoniu stanowi bardzo ważny element związany z ryzykiem zachorowania na raka. Organizm młodego człowieka ma mniej mechanizmów obronnych, dlatego jest bardziej wrażliwy na działanie czynników rakotwórczych.

- Statystyki są nieubłagane - co czwarty polski gimnazjalista przyznaje, że sięga po papierosy. Nałogowo pali 7 proc. dziewczynek w wieku 13-16 lat. To pokazuje, jak ważne jest edukowanie młodzieży w tym temacie. Rezygnacja z palenia jest trudna, ale diametralnie zwiększa nasze szanse na długie i wolne od raka życie - mówi Martyna Niewójt.

Kampania Rakoobrona jest skierowana do młodzieży w wieku 14-19 lat i przewiduje zajęcia edukacyjne w szkołach – w wymiarze 1 godziny lekcyjnej, dla uczniów klas II i III szkół gimnazjalnych oraz I-III szkół ponadgimnazjalnych. Dla szkół, które wyrażą zainteresowanie programem, Fundacja Rosa przygotowała profesjonalne materiały edukacyjne, opracowane w atrakcyjnej dla młodych ludzi formie. Materiały są przekazywane bezpłatnie. Do programu mogą się zgłaszać szkoły z całej Polski.