Przyczyny otyłości u osób chorych na cukrzycę są wynikiem dziedzicznej predyspozycji do otyłości, jednakże głównym powodem rozwoju otyłości jest nadmierne spożycie kalorii. Otyłość zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 - około 90% diabetyków cierpi na otyłość brzuszną, która utrudnia walkę z cukrzycą. Otyłości mogą towarzyszyć inne zaburzenia gospodarki węglowodanowej, jak nieprawidłowa tolerancja glukozy i nieprawidłowa glikemia na czczo. Jednym z elementów modyfikujących styl życia chorych na cukrzycę i otyłość jest leczenie dietetyczne. Dieta cukrzycowa powinna być urozmaicona i zawierać wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Zaleca się spożywanie produktów zawierających rozpuszczalne włókna roślinne - chleb razowy, świeże owoce i warzywa, nietłuste ryby. Pożądane jest spożywanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Poza dietą nacisk powinno się położyć na regularną aktywność fizyczną. Regularna porcja wysiłku zmniejsza tkankę tłuszczową w organizmie i poziom cukru we krwi oraz zapotrzebowanie organizmu na insulinę.

Aby zwrócić uwagę na konsekwencje otyłości, 24 października obchodzony jest Europejski Dzień Otyłości. Podstawowym warunkiem skutecznej walki z cukrzycą jest umiejętność samodzielnego oznaczania glikemii oraz trafnego interpretowania wyników. Pod pojęciem samokontroli kryje się szereg zachowań umożliwiających monitorowanie stanu zdrowia przez diabetyka i odpowiednie reagowanie na zaobserwowane zmiany. Choć powinna to być czynność naturalna i odruchowa, ponad 50% diabetyków nie przeprowadza jej, narażając się w ten sposób na zwiększone ryzyko powstania nie wykrytych w porę powikłań cukrzycy czy też w skrajnych przypadkach stanów zagrożenia życia. Pełna samokontrola obejmuje: pomiary stężenia glukozy we krwi przy użyciu glukometru, kontrolę stężenia glukozy i acetonu w moczu; kontrolę ciśnienia tętniczego krwi, pomiar masy ciała, oznaczanie mikroalbuminurii w moczu, kontrolę stóp i prowadzenie „Dzienniczka samokontroli". Systematyczna samokontrola glikemii ogranicza ryzyko wystąpienia stanów zagrożenia życia - incydentów hipoglikemii (niedocukrzenia). Hipoglikemia jest często konsekwencją braku lub nieprawidłowej samokontroli cukrzycy.

Samodzielną kontrolę postępów w leczeniu cukrzycy umożliwiają glukometry. Rozróżnia się glukometry fotometryczne (kolorymetryczne) i biosensoryczne (elektrochemiczne). Glukometry biosensoryczne zostały znacznie udoskonalone w porównaniu do glukometrów fotometrycznych - ich działanie polega na tym, że mierzą przepływ prądu elektrycznego wywołanego przez reakcję między glukozą a odczynnikiem na pasku testowym. Nowoczesny glukometr jest urządzeniem niewielkich rozmiarów o intuicyjnej obsłudze. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) rekomenduje takie glukometry, które przedstawiają jako wynik badania stężenie glukozy w osoczu krwi (np. wszystkie z oferty firmy Genexo). Nie trzeba wówczas samodzielnie przeliczać wyniku.

Bądźmy wszakże świadomi, że glukometry i paski służą do samodzielnej kontroli postępów w leczeniu cukrzycy, zaś do rozpoznania tej choroby niezbędne jest badanie glukozy we krwi metodą laboratoryjną.